Buikholte

Wat is de buikholte?

De buikholte is het holle gedeelte van de buik, van de borstholte gescheiden door het middenrif. De buikholte bevat het grootste deel van het spijsverteringskanaal, het uitscheidingssysteem en het vrouwelijke voortplantingssysteem.

De buikholte is niet geheel omgeven door botten, zoals de borst; ze moet kunnen uitzetten, bijvoorbeeld nadat er voedsel is opgenomen, bij het inademen en tijdens de zwangerschap. De onderste ribben beschermen de lever, de milt en de nieren. De rest van de buikinhoud wordt beschermd door de buikspieren die van de ribben naar het bekken lopen. Deze spieren hebben ook een belangrijke taak bij het handhaven van een rechtopstaande houding. Het aanspannen van deze spieren ‘spalkt’ als het ware de wervelkolom. Verslapte buikspieren kunnen dan ook een oorzaak zijn van een overbelasting van de rug.

Waarvoor dient het buikvlies?

De buikholte is bekleed met het buikvlies (peritoneum). Het buikvlies bestaat evenals het longvlies uit twee lagen: het buitenste buikvlies, dat de buikwand bekleedt, en het binnenste buikvlies, dat de ingewanden volgt. Het scheidt een geringe hoeveelheid vloeistof af, die de continu bewegende ingewanden smeert, waardoor wrijving wordt voorkomen.

Het buikvlies speelt ook een essentiële rol bij de bescherming van de ingewanden tegen micro-organismen. Hierbij wordt het geholpen door het grote net (omentum majus), een groot vlies dat als een schort vanaf de buitenkant van de maag naar beneden hangt, en dat vet, bloedvaten en lymfocyten bevat. Als er een infectie optreedt, beweegt het grote net zich naar de plaats des onheils en komt in actie. Omdat het buikvlies in staat is grote hoeveelheden vloeistof op te nemen en naar de bloedbaan te voeren, kan het worden gebruikt bij dialyse. Normaal gesproken halen de nieren afvalproducten uit het bloed en scheiden deze uit in de urine. Als de nieren niet goed functioneren, kan het bloed kunstmatig worden gezuiverd door bloedvaten met een dialyseapparaat te verbinden (een nierspoeling). Ook kan men het bloed zuiveren door een paar liter vloeistof in de buikholte te brengen. Afvalproducten van het bloed worden dan door het buikvlies uitgescheiden en na verloop van een paar uur kan de dialysevloeistof weer worden verwijderd.

Buikvlies breuk

Als de buikwand een zwakke plek vertoont, kan er een stukje buikvlies door de spieren onder de huid uitpuilen en een bobbel vormen, een zogeheten breuk. Zo’n zwakke plek kan al bij de geboorte aanwezig zijn, maar ook later, bijvoorbeeld na een zwangerschap, optreden. Liesbreuken komen vaak voor en dan vooral bij mannen.